داستانهای زیادی در توصیف مردانگی و جوانمردی نوشته شده و نغمه و آهنگ های زیادی سروده شده است. همچنین رقصهای مختلفی در این باره تنظیم و اجرا گردیده است: قازاغی_قایتاغی_جنگی از این نوع رقصها هستند.
رقص ایگیدلر نیز خصوصیات مردانگی_قهرمانی و مبارزه را در خود به نمایش میگذارد.
در رقص ایگیدلر رقاصان جنگجویانی را تشبیه مینمایند که به هر نوع سلاح گرم و سرد آن زمان تسلط داشته و مهارت و قدرت نبرد تن به تن را نیز داشتند. ایگیدلر (این مردان جنگجو) اسب سواران ماهری بوده و دارای مهارت استفاده از سلاح در حین سوارکاری بودند.
رقص ایگیدلر پایه و اساس برنامه گروه های رقص ملت های ترک و قفقاز
است و در قفقاز با نام جیگیدلر نیز معروف گردیده است. این رقص فقط از سوی
مردان اجرا میگردد و دارای حرکات سخت _مرکب و تکنیکی زیادی میباشد.
رقاصان دراین رقص
که سعی در نمایش قدرت جنگجوئی و قهرمانی خود دارند با اجرای حرکات دست
بصورت مشت شده_حرکات دینامیک پا_چرخشها _اجرای حرکت در حالت ایستاده روی
انگشتان پا _میمیک خشن مخصوص جنگجو و اجرای سریع حرکات با تئمپ تند، از سوی
تماشاگران با ذوق و هیجان خاصی استقبال میگردند.
رقاصان دراین رقص جهت نمایش قدرت خود به رقیب مقابل ابتدا بصورت ۲ نفره (تن
به تن)،سپس بصورت انفرادی(سولو) با اجرای حرکات روی انگشت و روی زانو
ایفای نقش نموده و در نهایت بصورت متحد و یکپارچه با جرای حرکات خاص گروهی
رقص را به اتمام میرسانند.
علی بابا عبداله یف بنیانگذار رقصهای ملی حرفه ای آذربایجان، رقصهای زیادی برای نمایش خصوصیات ایگیدلر تنظیم کرده است از جمله:
۱_رقص زورخانه که در این رقص ایگیدلر برای نبرد تن به تن اماده میگردند.
۲_رقص بولاق باشیندا که در این رقص ایگیدلر با نمایش حالت سوارکاری وارد صحنه گردیده و درآخر رقص نیز به همان شکل از صحنه خارج میگردند.
در رقص ایگیدلر از موسیقی مشترک مورد استفاده تمامی ملتهای قفقاز استفاده میگردد ولی به سبب ریتم قایتاغی آن در آذربایجان از چند نوع مئلودی استفاده میگردد. همچنین علارغم اجرای این رقص در تنظیمات مختلف ، تمامی اجراها نشانگر خصوصیات مردان نترس و جنگجو_قدرتمند و با شهامت (ایگیدلر) آذربایجان است.
گؤنده ر بؤلوم لر: آشنایی با رقص آذری “ایگیدلر”