درس ۵۰

موضوع: مكالمه در مورد پخش فیلم

زبان تركی آذربایجانی....تیر ماه 1389.

********* نظر یادتون نره******** 

(با تغییرات جدید)

درس 50

Bugün şəbəkə üç(3) bir gözəl filmi var.

بوگون شه بكه اوچ بیر گؤزل فیلمی وار.

امروز شبكه سه یه فیلم قشنگ داره.

Sa at neçədir?filmi nədir?

ساعات نئچه دیر؟فیلمی نه دیر؟

ساعت چند؟فیلمش چیه؟

Bılmırəm.amma gözəldir.sa at iki yayilir.

بیلمیره م.آمما گؤزلدیر.ساعات ایكی یاییلیر.

نمیدونم.اما قشنگه.ساعت دو پخش میشه.

Çox bıvaxt (gecvaxt) dir.mən kı yuxum.

چوخ گئج واخت دیر.من كی یوخوم.

خیلی دیروقته.من كه خوابم.

Televızıyonun səsi çox ucadir.bir az onu azald.

تئلئویزیونون سسی چوخ اوجادیر.بیرآز اونو آزالد.

صدای تلویزیون خیلی بلنده.یه كم اونو كمش كن.

Ettefagən bu poroqram (bərnamə) da gözəldir.

اتفاگن(اتفاقا) بوپوروقرام دا گؤزلدیر.

اتفاقا این برنامه هم قشنگه.

Onu azald.məgər eşıdmırsən?

اونو آزالد.مگر ائشیدمیرسن؟

كمش كن.مگه نمیشنوی؟

Olsun.niyə hırslənırsən!

اولسون.نیه هیرسله نیرسن!

باشه.چرا حرص میخوری!

əslən quy şəbəkə bir,istəyırəm (istırəm) xəbərlər qulaq asam!

اسلن قوی شه بكه بیر، ایسته ییره م خبرلر قولاق آسام.

اصلا بزار شبكه یك، میخوام اخبارگوش كنم.

Incıtmə.xəbərlər hara ıdı ındı?

اینجیتمه!خبرلر هارا ایدی ایندی؟

اذیت نكن.اخبار كجابود حالا؟

Sən quy şəbəkə bir,gör xəbərlər var ya yox?

سن قوی شه بكه بیر، گؤر خبرلر وار یا یوخ؟

توبزار شبكه یك، ببین اخبار هست یا نیست؟

Hə.düz deyırsən, xəbərlər dir.

هه،دوز دئییرسن،خبرلر(آخبار)دیر.

آره...راست گفتی، اخباره!

Bir az çoxald,mühem dir.

بیرآز چوخالد،موهم دیر.

یه كم زیادش كن، مهمه.

Birdəfə deyırsən azald, ındı deyırsən çoxald.

بیردفه دئییرسن آزالد،ایندی دئییرسن چوخالد.

یه دفعه میگی كمش كن، حالا میگی زیادش كن....!

توضیحات:

نكته: در نوشتن تلفظ زبان تركی با الفبای عربی از حروف (ص،ع،ث،ذ،ط،ظ،ض) استفاده نمی شود.پس دوستان به اشتباه فكرنكنند بنده اشتباه نوشته ام و ازمن غلط املایی بگیرند.دوستی از من انتقادكرد كه چرا در متن متحرك بالای وبلاگت ، آذربایجان را با (ز) نوشته ای؟!ولی این دوست توجه نكرده بود كه در همان متن متحرك در ترجمه ی فارسی اش آذربایجان را با(ذ) نوشته ام.مثالی دیگر: فتحه در تلفظ باالفبای عربی در زبان تركی با (ه) مشخص میشه.مثل:

شبكه(فارسی)..........شه به كه یا شه بكه (تركی)

در گویش با لهجه در زبان تركی بعضی از لغات و اصطلاحات ، بعضی از حروف صدادار و بی صدای اصلیشان را از دست می دهند.در این مكالمه به چند نمونه از انها اشاره می كنیم:

مثلا در تلفظ كلمه (آزالد: كم كن) و(چوخالد:زیادكن) از مصادر (آزالتماق : كم كردن یا كاهش دادن) و(چوخالتماق:زیادكردن یا افزایش دادن) حرف (ل) به شكل رسمی تلفظ میشه و همچنین نوشته میشه ولی به حالت لهجه نه تلفظ میشه و نه نوشته میشه:آزالد = آزاد.....چوخالد = چوخاد.

یا در تلفظ (دئییرسن) در حالت لهجه (ی) پیوندی وسط كلمه حذف میشه.به این صورت:

Deyırsən : می گویی.....................Deyrsən : می گویی

همچنین در حالت دوم حرف(ر) سبك تلفظ میشه.

ولی تلفظ كلمه ای مثل :ایسته ییره م را فقط ترك زبانان آذربایجان ایران بصورت ایستیرم تلفظ میكنند و این مبحث دال بر توضیح قبلی نیست.

نكته بعدی: كلمه (اخبار) را ترك زبانان ایران یا (آخبار) تلفظ می كنند كه من به عینه شاهد تلفظ به اینصورت بوده ام یا همان (اخبار) تلفظ میكنند و در فرم رسمی این كلمه را بصورت تركیش تلفظ میكنن: خبرلر(صورت جمع كلمه عربی خبر)...(اخبار: جمع مكسر كلمه خبر)...كه متاسفانه درزبان فارسی هم بصورت عربی تلفظ میشه!(البته نه درزبان تركی و نه درزبان فارسی معادلی داره).

نكته آخر: به جای كلمه (یاییلیرyayilir:پخش میشود) می توان از كلمه (قویورquyur:می گذارد) استفاده كرد.

در آخر به ذكر لغات كاربردی این مكالمه پرداختم تا در فهم مكالمه به مشكلی برنخورید.موفق باشید.

Yayilmaq: پخش شدن

Yaymaq:پخش كردن

Bı vaxt\gec vaxt :دیروقت

Hırslənmək : حرص خوردن

Quymaq : گذاشتن

Qulaq asmaq : گوش كردن

Qulaq atmaq : گوش دادن

Incıtmək : اذیت كردن

Coxaltmaq : زیادكردن

 Azaltmaq : كم كردن

Bılmək : دانستن(البته معانی دیگری هم دارد).

*  این افعال را می توانید با تغییر زمان مكالمه در این مكالمه به كارببرید.

گؤنده ر     بؤلوم لر: درس ۵۰ زبان تركی