گئتمك ایسته ییرسن بهانه سیز گئت
اویاتما مورگولو خاطیره لری
سسین همین سسدیر، باخیشین اوگئی
گئدیرسن سسین ده یاد اولسون باری
سن دنیز قوینونا آتیلمیش چیچك
اوستونه دالغالار آتیلاجاقدیر
ساختا محبتین ، ساختا سند تك
نه واختسا اوستونده توتولاجاقدیر
یوللار تك دوشه نیب آیاقلارینا
سنه یالواریممی ؟! بو مومكون دئیل
قویمارام قلبیم تك وقاریم سینا
آلچالیب یاشاماق عومور- گون دئیل
دئمیرم سن اوجا بیر داغسان اییل
دئمیرم علاجیم قالیبدیر سنه
نه سنده محبت قارا پول دئیل
نه من دیلنچی یم ال آچیم سنه
گئتمك ایستییرسن او یول اودا س
بیر جوت گوز باخاجاخ آرخانجا سنین
گئتدین می ؟ نه واخسا دونمك ایسته سن
تیكانلی یاستیغا دونه جك یئرین
گگئتمك ایسته ییرسن نه دانیش نه دین
یوخ اول اوزاقلار تك دوماندا چنده
نه ییمی سئومیشدین دئیه بیلمدین
ایندیسه یوز عیب گورورسن منده
قصد رفتن داری، بی بهانه برو
خاطره های افسانه ای را بیدار مكن.
صدایت همان صداست ، نگاهت بیگانه
اكنون كه میروی بهتر كه صدایت هم بیگانه گردد.
توبسان گلی پرت شده در آغوش دریا،
موجها از روی تو خواهند غلطید.
عشق دروغین تو ، چون سند ساختگی
همیشه بر ظاهرت حفظ خواهدشد.
چو راه ها ، بزیر پاهایت بیفتم و التماست كنم
- این امكان ندارد!
اجازه نخواهم داد وقارم نیز مانند قلبم بشكند،
چون حیات با ذلت ، زندگی نیست.
نمی گویم كه تو چو كوه بلندی ، سر فرود آر
نمی گویم كه تنها علاج منی.
نه محبت برای تو پول سیاهی است
ونه من گدایم كه دست پیش تو بگشایم.
قصد رفتن داری ، راه باز و جاده دراز
جفتی چشم نگران تو خواهدبود.
رفتی !، اگر خواهی كه برگردی
جایگاهت متكایی پر از تیغ خواهدبود.
قصد رفتن داری ، هیچ مگو
دور شو، مانند دوردستها ، محو در مه
عاشق كدامین حسنم شدی و نتوانستی بگویی
حال صد عیب از من باز میگویی.غلامرضا حكمت فر
این شعر زیبا را "بابا میرزایف" در ترانه ای زیبا با نام "كسمه شیكسته"
خوانده كه اینجا می توانید گوش كنید.
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
یاغماز قارا بولود گلدی
چكیلمه دی
یاغمادیچالیشدیم اونودام
اونودام سنی
یئرده قالان آرزیلاری اونودام
توختاق دورام آد توتاندا كؤنولدن
گئتدیگیمیز یولا چؤنوب باخمیام
گؤزلرینی ایسته مییه م
اللرینی ایسته مییه میاغماز قارا بولود گلدی
چكیلمه دی
یاغمادی.ابر سیاه
ابر سیاه بی باران
آمد
كنار نرفت
نبارید
سعی كردم از یاد ببرم
فراموش كنم تو را
آرزوهای به جا مانده را
بی تابی نكنم
وقتی از قلب
حرفی به میان می آیدبه راه رفته مان برنگردم دوباره نگاه كنم
چشم هایت را نخواهم
دست هایت را نخواهمابر سیاه بی باران
آمد
كنار نرفت
نبارید.ترجمه شعر: شهرام شیدایی و چوكا چكاد
چاپ شده در مجموعه: "بلكه داها دئینمه دیم"
(شاید دیگر نتوانم بگویم)
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
اویالانچی ایللر گونه دیمزمیش
گول وئردیم،وئردیییم گوله دیمزمیش
گوزوم ده چاغلایان سئله دیمزمیش
حئیف او سئوگییه ، او محبته
بیر دفه اوره كدن گوله بیلمه دیم
كونلومو كیمسه یه وئره بیلمه دیم
سندن باشقاسینی سئوه بیلمه دیم
حئیف او سئوگییه ، او محبته
سن سیز گئجه لریم یوخی بیلمه دی
ایچیمده آلیشان آهی بیلمه دی
من بیلدیم ، سن بیلدین، چوخو بیلمه دی
حئیف او سئوگییه ، او محبته
اوزومون اوزومدن آجیغیم گلیر
دوستلاریم كدرلی ، دوشمنیم گولور
اولن سئوگیمیزه یازیغیم گللیر
حئیف او سئوگیه ، اومحبته
سولطانق تاختیمیز دوریلدی نئجه
كولكسیز ، طوفانسیز سورولدی نئجه
او سئوگی نیفرته چئوریلدی نئجه
حئیف او سئوگیه ، اومحبته
در حد ارزش یك روز نبود،
عمری كه با تو هدر دادم ،
سالهایی كه به پایت ریختم.
عشق تو،
ارزش گلی را كه هدیه كردم ،
واشكهایی را كه برایت ریختم ،
- نداشت
حیف از آن عشق و محبت.
هرگز نتوانستم ،
خنده ای از عمق دل سر دهم.
ممكن نشد دل به كسی ببندم ،
غیر از تو بركسی دل نباختم.
حیف از آن عشق و محبت.
بی تو شبهایم ،
معنی خواب ندانست ،
گرمی شعله آه اندرونم را ندانست.
من و تو فهمیدیم اما مردم بسیاری ندانست.
حیف از آن عشق و محبت.
از خودم بدم می آید،
زین سبب دوستان غصه دارند و
دشمنان شادند.
به خاطرمرگ عشقم ، افسوس میخورم
حیف از آن عشق و محبت.
تخت پادشاهی سعادت ما ساقط شد،
بدون طوفان و گردبادی ،
چو هیچی برباد رفت.
وآن عشق به نفرت مبدل گشت.
حیف از آن عشق و محبت.
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
اینانیب عشقیمی "دلداریم اولایدین گئجه لر
دولاناردیم باشیوا هر گئجه پروانه كیمی
سن منیم شمع شبستانیم اولایدین گئجه لر
دنیانون شه شاهانی بیلردیم اوزومو
سن اگر راحت دورانیم اولایدین گئجه لر
شوق دیداریله هرگون"اویاناردیم یوخدان
گوزلیم"گر مه تابانیم اولایدین گئجه لر
عومرومون قیمتی آرتاردی قوجالمازدیم اگر
جسم زاریمده منیم "جانیم اولایدین گئجه لر
بیر عوموردور دوزورم حسرت هجرانیوه من
چاره سیز دردیمه درمانیم اولایدین گئجه لر
(ائلـــــدارام) درد فراق اوسته یازارم غزلی
ائشدیب ناله می"لقمانیم اولایدین گئجه لر
شعر از ائلـــــــــــدار
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
جان وئرمه غم عشقه كی عشق آفت جاندیر
عشق افت جان اولدوغی مشهور جهاندیر
سور ایستمه سودای غم عشقده هرگز
كیم حاصل سودای غم عشق زیاندیر
هر ابروی خم قتلینه بیر خنجر خونریز
هر زلف سیه ، قصدینه بیر افعی ایلاندیر
یاخشی گؤرونور صورتی مهوشلرین اما
یاخشی نظر ائدیكده سرانجامی یاماندیر
عشق ایچره عذاب اولدوغو اوندان بیلیرم كی
هر كیمسه كی عاشق دیر ایشی آه و فغاندیر
یاد ائتمه قره گؤزلولرین مردم چشمین
مردم دییوث آنلانما كیم ایچدیكلری قاندیر
گؤردورسه فضولی كی گؤزللرده وفا وار
آنلانما كی شاعر سؤزو البته یالاندیر
....
جان به عشق نده
جان به عشق نده كه عشق آفت جان است
آفت جان بودن عشق مشهور جهان است
از سودای غم عشق سود طلب نكن
چرا كه حاصل سودای عشق زیان است
هر كمان ابرو ، بر قتلت مانند خنجر خونریز
هر زلف سیاه ، در قصد جانت همانند مار افعی است
قیافه مهوشان خوب به نظر می رسد اما
اگر خوب نظر كنی سرانجامش بد است
عذاب بودن عشق را از آنجا می دانم كه
هر كسی كه عاشق است كارش آه و فغان است
یاد مردمك چشم سیه چشمان نكن
به مردم چشمشان فكر نكن كه نوشیدنیشان خون است
اگر فضولی نشان دهد كه زیبارویان وفادارند
فریب نخور كه البته حرف شاعر دروغ است
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
یامان قوجالیرسان
نه بیر قارغا سنده یوا سالیر
نه ده بیر لاچین
بوتا لارینا قونور
باشین اوجا
كؤكون سوسوز
آرزولارین یارپاقلارینلا قورویوب
قاناتلانیب ،
اوچمادان
یامان قوجالیرسان
قوجامان سرویم.
سرو همیشه زنده
بدجور پیر میشوی
نه عقابی بر شاخه هایت می نشیند
و نه كلاغی در تنت آشیانه میسازد
سرت بلند
اما ریشه هایت تشنه
آرزوهایت همراه برگهایت می خشكند
به جای پر گشودن
و پرواز كردن
بد جور پیر میشوی
سرو همیشه زنده ی من.
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
اوزاقدان باخیرام ، آغ اپپاق ، تمیز
یاخینا گلیرم ، قورد دوشوب قارا
یادیما دوشور كی بعضن حیسسیمیز
نه قدر آلدانیر بو آغلیقلارا
قایغیلار گؤروروك ، بورونجك كیمی
تیكاندان آستاری ، ایپك دن اوزو
وعده لرده گؤردوك كپنك كیمی
آلدانان اوشاغا دؤنده ریر بیزی
...
اوزاقدان باخیرام آغ آپپاق ، قشنگ
یاخینا گلیرم ، قار كیف آتیبدیر
قلبیم اینجیمه سین گؤزومدن گرك
قلبیم ده گؤزومو چوخ آلدادیبدیر
...
از دور كه میبینم برف سپیدسپید و تمیز است
جلو كه میآیم ، كرم روی برف افتاده
یادم میافتد كه بعضی وقتها احساسمان
چقدر فریب سپیدیها را میخورد
...
دلسوزیهائی میبینیم مانند لباسی كه
آستریش از خار و رویش از ابریشم
در وعدهها دیدیم مانند پروانه
ما را به كودك فریب خورده تبدیل می كند
...
از دور میبینم ، سپید سپید ، زیبا
جلو كه میآیم ، برف كپك زده
قلبم نباید از چشمم برنجد
قلبم نیز چشمم را زیاد فریب داده
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
ار ائوینده ائشیتدیم ، بیر تازا سؤز من گئنه
بیر سؤز دئدیم باغیردی ، مینیك وئرمه نه م سنه
دئدیم بایرامدیر گئداخ ، ائل طایفاما گؤروشه
بایرام بوندان اؤتوردو، هاوالار بیر ده ییشه
حرمت ائیله بیر آزجا ، آق بیرچك آق ساققالا
بیزلر گئده ریك قالار ، یاخجی لیق بو دونیادا
دوسلوغو تازالییاق ، كدورتدن نه چیخار ؟
تازا ایلده كوهنه درد ، والله باغریمی سیخار
سویله ندی : چوخ دانیشما ، ایشلریمه قاریشما
هر نه دئسه م من سنه ، نییه نولار سوروشما
دئدیم پیس سؤز دئمه دیم ، بیر خطا ائیله مه دیم
ایسته دیم كی بایرامدا ، منده گؤروشه گئدیم
باغیردی كی : آروادسان ییغیش اوتور یئرینده
من بیر خانین اوغلویام ، مینیك وئرمه ره م سنه
كیشی اوتوران یئرده ، آرواد آرتیق دانیشماز
كیشی نین ایشلرینه ، هئچ بیر زامان قاریشماز
اونون بو سؤزلریندن ، گوزوم چیخدی كلله مه
اوره گیم دئدی منه ، داها هئچ بیر سؤز دئمه
آمان گئنه دؤزمه دیم ، بیرداها دیله گلدیم
بیرده چیغیردی منه ، قورخوسوندان تیتره دیم
گئنه دئدیم : نازلی یار البت پاشا و خان سان
مینیك وئرمه كده نه دیر ، نعوذ بالله آت سان ؟؟
بو دؤنه كی نریلده دی ، قلمه تكین اسدیم
نه یالان كی ته پیكدن ، قورخوب سه سیمی كسدیم
آمان الله بیر آت نان ، وصلت ائیله میشم من ؟
گؤزوم چلپه شیك گؤروب ، خطا ائیله میشه م من ؟
بیر آتیلان آدامین ، یئر گؤی قدر فرقی وار
ته زه آنلادیم هله ، گؤره جك گونلریم وار
بئیله یاریم آداما ، من نئجه سؤز قاندیریم
یاخجی پیسین فرقینی ، آخ نئجه بس آندیریم
الغرض آی خانیملار ، یازدیم كی اوخویاسیز
خانیملارین دردینی ، سیز یاخجی آنلایارسیز
خانه شوهر شنیدم ، حرف تازه ای باز من
حرفی زدم و غرید ، سواری نمیدم به تو من
گفتم كه عیده بریم ، بدیدن اقوامم
عید برای اینه كه، حال و هوا عوض بشه
حرمت كن یك كمی ، به بزرگان فامیل
ما رفتنی هستیم و خوبی میمونه بر دل
دوستی رو تازه كنیم ، كدورت فایده نداره
در سال نو درد كهنه ، دلمو به درد میاره
گفت كه زیاد حرف نزن ، تو كارهام دخالت نكن
هر چی میگم من به تو ، چرا واسه ی چی نپرس
گفتم خطا نكردم ، حرف بدی نگفتم
خواستم كه در سال نو ، به دید و بازدید برم
غرید كه تو زنی ، جمع كن دست و پاتو
من یك خان زاده ام ، سواری نمیدم به تو
جائی كه مرد نشسته زن حرف نمیزنه
تو كارهای مردش دخالت نمی كنه
از این سخنان او ، من شاخ در آوردم
دلم از من خواست ، دیگه حرفی نزنم
باز تحمل نكردم ، دوباره به حرف اومدم
وقتی دوباره غرید ، از ترسش لرزیدم
گفتم یار نازنین ، البته پاشا و خانی
سواری دادن چیه ، نعوذ بالله اسبی ؟؟؟
این دفعه را كه غرید ، مثال بید لرزیدم
دروغ چرا ، از لگد ترسیده خاموش شدم
وای خدا با یك اسب ، وصلت كرده ام من ؟
چشمم عوضی دیده ، خطا كرده ام من ؟
فرق انسان با اسب ، قد آسمان و زمینه
حالا فهمیدم چه روزی ، برایم در كمینه
به این نصفه آدم من چگونه حرف بفهمونم
فرق خوب و بد رومن ، چگونه یادش بدم؟
الغرض آی خانمها ، نوشتم كه بخوانید
درد خانمها را شما بهتر می دانید
شعر و ترجمه : شهربانو ( قایاقیزی)
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
گؤزلرینده
ایستك یاییلیر
حیاتلا پایلاشیرام!
ـ بو سنین !
ـ بو منیم !
هابئله گؤروشوروك
بؤلوشوروك ـ
دئییر انسانلار اولدوزدولار
اینانیرام
دئییر بیری منیم
بیری سنین
منده ...
پاییزین سون گئجه سی
اولدوزلاریم ساییلیر
بیر اولدوز گویومده اكسیك گلیر.
×××
در چشمهایش
عشق منتشر می شود
با زندگی تقسیم میشوم
ـ این مال تو
ـ این مال من
به این ترتیب به هم میرسیم
و سهم هامان را تقسیم میكنیم
میگوید انسانها ستاره اند
باور میكنم
میگوید:
یكی مال من
یكی مال تو
من هم ...
در آخرین شب پاییز
ستاره هایم شمرده میشوند
یك ستاره در آسمانم كم شده.
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
من ترك شراب لب یار ائیلدیم اولدی
زهر غم هجریله مدار ائیلدیم اولدی
ای شیخ بهشتی دئمه ترك ائیلییه ن اولماز
من ترك سر كوی نگار ائیله دیم اولدی
اؤز جانینی ترك ائیلییه ن اولماز من اؤزومدن
روحوم كیمی جانانی كنار ائیلدیم اولدی
ممكن دگی بیر محنته مین جان دؤزه اما
من جانیمی مین درده دچار ائیلدیم اولدی
دانسته و فهمیده خط و خاله وورولدوم
اؤز اؤز گونومو تیره و تار ائیلدیم اولدی
هئچ كیمسه اؤزون خار و ذلیل ایسته مز اما
من اؤز اؤزومو دهرده خار ائیلدیم اولدی
عرفان نظربازی و رندی و ظریفی
عالمده خلاصه نكی وار ائیلدیم اولدی
صرافه دئدیم حكمتیلن یوخ وار اولانماز
گولدی دئدی باخ گؤر یوخی وار ائیلدیم اولدی
×××
من ترك شراب لب یار كردم و شد
با زهر غم هجر مدارا كردم و شد
ای شیخ نگر كه كسی بهشت را ترك نمی كند
من ترك سر كوی نگار كردم و شد
هیچ كس جان خود را ترك نمی كند من
جانانم را كه چون روحم بود ترك كردم و شد
ممكن نیز به یك محنت هزار جان تحمل كند اما
من جانم را به هزار درد مبتلا كردم و شد
دانست و فهمیده شیدای خط و خال یار شدم
خودم روزگار خودم را تیره كردم و شد
هیچ كس خود را خار و ذلیل نمی خواهد اما
من خودم را در دهر خار و ذلیل كردم و شد
عرفان نظربازی و رندی و ظریفی
خلاصه در عالم هرچه بود كردم و شد
به صراف گفتم با حكمت نیست هست نمی شود
خندید و گفت نگاه كن و ببین من نیست را هست كردم و شد
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
ازه لدن پاییما خوش گون دوشمدی،
ایتمیشم محنتین ، دردین ایچینده
یازیم یوخ ،یایم یوخ، هئچ ایسینمه دیم ،
دونموشام یوانین ، یوردون ایچینده
زامان بیزی اسیر كیمی ساخلاییر،
بیری گولور ، یوزو ، مینی آغلاییر ،
ناموس سوز ناموس دان داستان باغلاییر،
غیرت دوستاق اولوب مردین ایچینده
دوشوندوكجه ، اری میشم ، آخمیشام
شجاعت ، یانیمدا یالان اولوب شام!...
مختصر ، منم كی ، باش ساخلامیشام.
بیر دسته قودورموش قوردون ایچینده.
میان درد
از اول روز خوش سهم من نشد
بین درد و محنت گم شده ام
بهار و تابستانم نیست ، هیچ گرم نشدم
داخل آشیانه و وطن یخ زده ام
زمانه ما را مانند اسیر نگاه می دارد
یكی می خندد و صد و هزار نفر می گرید
از كلمه ناموس و حرف ناموس داستان می بافد
غیرت زندانی شده داخل مرد
به محض درك ذوب شدم ، جاری شدم
« شجاعت » شمع كنارم دروغ شده
مختصر این منم كه سرم را نگاه داشته ام
در میان یك گله گرگ هار شده
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر
اولومه نه واركی ، بیر دفعه لیك دی،
سئویب آیری دوشمك كاش اولما یا یدی
نغمه لر قوش كیمی قانادلا نا ندا
گؤزلردن سوزولن یاش اولمایایدی.
منیم قلبیم كیمی اینله مز كامان،
ایلك عشقی ایتیرمك یاماندی ، یامان!...
كؤنوللر اودلارا قالا نان زامان،
اوره كلر بركییب داش اولمایایدی.
من سنی سئویرم ، سن واری، پولو،
گور هاردان دوشوبدو عشقیمین یولو...
نه منیم اوره ییم بیر بئله دولو،
نه سنین اوره یین بوش اولمایایدی.
یار دئییب آغلاییر كؤنلومون سازی،
بیر گونده یوز دفعه یانیرام آزی!
شجاعت ، هئچ كسین باهاری ، یازی،
دؤنوب بیردن بیره قیش اولمایایدی.كاش نمی شد
مرگ چیزی نیست كه ، یك بار است
كاش عاشق شدن و جدا شدن نبود
وقتی نغمه ها مانند پرنده پر درمی آورند
كاش اشكهائی كه از چشمها سرازیر می شوند نبودكمانچه مانند قلب من نواخته نمی شود
گم كردن عشق اول سخت است سخت
زمانی كه خواهش دلها روی آتش انباشته می شوند
كاش دلها سخت و سنگ نمی شدندمن ترا دوست دارم و تو پول و ثروت را
ببین راه عشقم به كجا افتاده
كاش نه دل من اینقدر پر
و نه دل تو اینقدر خالی بودساز دلم یار می نوازد و می گرید
روزانه حداقل صد بار می سوزم
« شجاعت » كاش بهار و لیسان هیچ كس
ناگهانی برگشته و زمستان نمی شد
گؤنده ر بؤلوم لر: آذری شعر